:: بازدید امروز : 2702
:: باردید دیروز : 5576
:: بازدید هفته : 2702
:: بازدید ماه : 18314
:: بازدید سال : 626846
:: بازدید کلی : 1460251

پایان نامه اهداف و وظایف سازمان انتقال خون

نوشته شده توسط : admin

:تاریخچه انتقال خون و فواید آن و سازمان مربوطه

1-1-1:تاریخچه انتقال خون در قرآن و سنت

ما انسان ها را خداوند متعال به گونه ای آفریده است که خواه ناخواه به هم محتاجیم تا اموراتمان بگذرد، وظایف بشری بین همه ما تقسیم شده است تا چرخ دنیا بچرخد و نوع بشر در این کره خاکی به حیات خود ادامه دهدو در این چرخه نیازها،پر است از صحنه های زشت و زیبا.گاه شاهدیم که انسانی برای داشتن آن چه که حتی نیازی به آن ندارد از خون دیگران هم نمی گذرد، تا جایی که اگر از دستش بر آید نوع بشر را از روی زمین محو می کند تا خودش بماند و خودخواهی های خودو گاه شاهدیم که این انسان سراسر شگفتی از محبوبترین های خودش چشم می پوشد و همه را یکجا تقدیم دیگران می کند ، بدون چشم‌داشت، بدون توقع می بخشد و در راه نوع دوستی از هیچ کوششی فرو گذار نمی کند.

این زیبایی ها گاه چنان زلال و شفاف می شود که دنیایی دیگر در وجود این نیکی ها خلق می شود ، دنیایی از زلالی ها ، دنیایی از نور ، دنیایی از الوهیت ، و این وقتی است که انسان این موجود شگفت، این اعجوبه هستی، با تمام ضعف و ناتوانی اش می آید و برای خدا کاری می کند و می داند که خداوند متعال، بی نیاز از این تلاش اوست اما این بی نیازی خدا او را قانع نمی کند، این انسان می خواهد مثل خدا باشد، می خواهد کارهای خدایی بکند.مثلا کاری می کند که به یک انسان حیات می بخشد، می آید و چون خورشید جان بخشی می کند . می آید و دنیایی بزرگ به وسعت قلبی را می سازد که خداوند متعال با همه عظمتش در آن جا می شود و این مهم میسر نمی شود مگر با قدم برداشتن برای خدا و در راه خدا، همانطور که خداوندمتعال در قرآن کریم در آیه 52 سوره آل عمران می فرماید:”هرگز به مقام نیکویی و مرتبت نیک،کاری نخواهید رسید مگر از آنچه خود دوست می دارید در راه خدا انفاق کنید.خداوند البته بدان آگاه است”.

وقتی ما آنچه را دوست داریم و برایش ارزش فراوانی قائلیم در راه خداوند متعال و برای رضایت او می بخشیم ،این به معنای از دست دادن آن نیست بلکه به معنای ارزش بخشیدن به محبوب هایمان است.در بین همه بخشش هایی که می توانیم داشته باشیم، مایه گذاشتن از جان و وجود خود، نهایت و کمال ایثار است، و این ویژگی بندگان برگزیده خداوند است.

امیرمومنان علی(علیه السلام) فرمود:”ايثار خوي نيكوكاران و شيوه نيكان است.در جاي ديگر فرمود:ايثار نيكوترين احسان و بالاترين مراتب ايمان است”.(خوانساري،164:1340 )گاهی ما می توانیم با یک قدم به برگزیدگی خداوند متعال برسیم، و بشویم آن بنده خاص خدا که توجه ویژه ای به ما دارد.

گاهی باید جان داد تا به این مقام رسید، گاهی باید مال داد و گاهی هم چند قطره خون ما را به مقام ایثارگران در نزد خداوند متعال می رساند.

1-1-2:فواید انتقال خون

از هر 10نفر شخص بیمار بستری شده در بیمارستان،یک نفر نیاز به خون دارد. از جمله افراد مصرف کننده خون و فرآورده های خونی مي توان از،بیماران دیالیزی،بیماران نیازمند به جراحی های بزرگ(قلب کلیه مغز استخوان و…)،نوزادان مبتلا به زردی ناشی از ناسازگاری خون مادر و جنین، پیوند اعضاء،سوختگی های شدید، انواع سرطان به خصوص در مرحله شیمی درمانی، همچنین بیماران مبتلا به بعضی از کم خونی های شدید نظیر بیماری تالاسمی ماژور و برخی از اختلالات خونریزی دهنده مثل بیماری هموفیلی نام برد.در خصوص بیماری های نام برده شده،ذکر توضیحاتی مفید است.

تالاسمی:یک نوع بیماری خونی است که طیف وسیعی دارد.این بیماری انواع مختلفی را شامل ميشود از جمله تالاسمی مینور(خفیف)و تالاسمی ماژور(شدید).بیماری تالاسمی شدید کم خونی ارثی و شدیدی است که به دلیل اختلال ژنتیکی در ساختمان هموگلوبین گلبول قرمز،عمر گلبول های قرمز در جریان انتقال خون کاهش یافته و گلبول های قرمز به سرعت از بین می روند.کودکان مبتلا به تالاسمی ماژور از همان سال اول تولد دچار کم خونی شدید می شوند و این کم خونی سبب بزرگ شدن بعضی از ارگانهای بدن و تغییر قیافه ظاهری آنها می شود.این افراد برای جلوگیری از کم خونی و تغییر قیافه باید به طور منظم(ماهی یکبار)خون دریافت کنند.در واقع ادامه حیات آنها به دریافت منظم خون وابسته است.هم اکنون در کشور ما حدود 20000نفر به تالاسمی ماژور(شدید)مبتلا هستند.

هموفیلی:یک بیماری خونی ارثی است که علت اصلی آن،وجود نقص در ژنهایی است که مسئول ساخت فاکتورهای انعقادی است که در این بیماران وجود ندارد.این جایگزین شامل تزریق فاکتورهای غلیظ شده از خون های اهدایی و یا استفاده از یک فرآورده خونی به نام “رسوب کرایو” که حاوی این فاکتور است صورت می گیرد.اگرچه امروزه با استفاده از فن آوریهای نوترکیب DNA ساخت این فاکتورها آغاز شده است اما در عمل هنوز هم بیشتر این محصولات از خون های اهدایی اهداکنندگان خون بدست می آیند.

در اواسط قرن هفدهم میلادی برای نخستین بار«جین باپتیست دنیس»[1]با اهدای خون خود به یک شخص نیازمند توانست کمک بزرگی به رفع نیازهای هم نوع خود کند.(روزنامه اعتماد،15مرداد1386) برخلاف باور عامه، اهدای خون بیش از آنکه حرکتی اخلاقی باشد،گام مهمی برای حفظ سلامتی فرد اهداکننده است(روزنامه اعتماد،15مرداد1386).يکي از دلايل تاثير اهداي خون بر سلامتي فرد اهداکننده آن این است که پيش از هر بار اهداي خون سلامت فرد اهدا کننده با سنجش ميزان فشار خون، ضربان قلب، ميزان هماتوکريت هاي خون (گلبول هاي قرمز خون) بررسي شده و سپس اجازه اهدا به فرد داده مي شود. به اين ترتيب بسياري از بيماري هاي فرد مانند فشار خون بالا، مشکلات خوني، ناراحتي هاي قلبي و… با همين آزمايش هاي به ظاهر ساده اما مهم شناسايي مي شود. بنابراين زماني که با هدف اهداي خون به ديگران مورد آزمايش قرار مي گيريم، ناخواسته وضعيت خود را نيز مورد بررسي قرار داده ايم. پژوهشگران دانشگاه کانزاس امريکا و کوپيو فنلاند با بررسي 6500فرد بالاي 50 سال که به طور مرتب خون اهدا مي کردند، دريافتند دليل اصلي سلامت اين افراد به ويژه عدم ابتلاي آنها به بيماري هاي قلبي – عروقي به ويژه سکته قلبي، متعادل بودن ميزان آهن خون اين افراد است.سيستم خون سازي بدن به گونه‌اي است كه با افزايش جريان خون در بدن طي مدت كوتاهي مقدار خون اهدا شده را جايگزين مي‌كند(روزنامه اعتماد،15مرداد1386).

تحقیقات نشان داده است که، به طور کل، برخی مردم معمولاً بیشتر از میزان مورد نیاز روزانه خود آهن مصرف می کنند. مصرف آهن بیشتر از حد توصیه شده، تولید رادیکال های آزاد در بدن را بیشتر می کند. رادیکال های آزاد موجب ایجاد تغییرات سلولی می شود که عملکرد طبیعی سلولها را مختل کرده و خطر برخی بیماری های اهدای خون مقداری از آهن اضافه را که می تواند موجب تولید رادیکال آزاد در بدن شود، بیرون می برد. درواقع، تحقیقات نشان داده است که مردهایی که خون اهدا می کنند معمولاً کمتر در خطر ابتلا به بیماری های قلبی قرار دارند. ازآنجا که بیماری های قلبی متداولترین علت مرگ در مردان است، این می تواند یکی از بهترین فواید اهدای خون بر سلامتی آنها باشد.پژوهشگران دریافتند دلیل اصلی سلامت اهداکنندگان خون به ویژه عدم ابتلای آنها به بیماری های قلبیعروقی به ویژه سکته قلبی، متعادل بودن میزان آهن خون این افراد است. اهدای خون حدوداً فقط یک ساعت از وقت برنامه پرمشغله زندگی شما را می گیرد و درعوض جان یک انسان را نجات می دهد. اهدای خون نه فقط برای کسی که که سلولهای خونی را دریافت می کند، بلکه برای سلامت اهدا کننده نیز فواید بسیار دارد.گرچه آشکارترین فایده اهدای خون، احساس فوق العاده ناشی از بخشیدن چیزی به کسی که به شدت به آن نیاز دارد است،اما فواید آن بر سلامتی اهداکننده فراتر از اینهاست.

علی رغم اینکه نیمی از جمعیت کشور ما را زنان تشکیل می دهند،تنها شاهد 10% جمعیت آنها در امر اهدا خون هستیم.حال انکه در کشورها یتوسعه یافته این رقم به 30 تا50 درصد می رسد.وقتي از اهداي خون سخن گفته مي شود،بايد شرايط اهداكنندگان نيز مورد بررسي قرار گيرد كه سبب بيماري دريافت كننده خون نشود و همچنين سلامت اهداكننده نيز مورد نظر قرار گيرد.از جمله شرايط اصلي اهداكنندگان خون مي توان به موارد زير اشاره كرد:

1-سن:داشتن حداقل سن 18سال تمام و حداكثر 60سال تمام مي باشد و براي دفعات بعدي اهداكننده مستمر حداكثر 65 سال است كه اهداكنندگان مستمر بالاتر از 65 سال فقط در صورت داشتن مجوز از مدير پزشكي پايگاه خون به عمل مي آيد.

2-وزن:از 50 كيلوگرم به بالا

3-تعداد دفعات و فواصل اهداي خون:فواصل اهداي خون كامل8هفته است.به اين معني كه اهداكننده با فاصله 8هفته مي تواند مجددا خون اهدا كنند مشروط بر اين كه تعداد دفعات اهداي خون در طول 12 ماه،از 4بار براي آقايان و 3بار براي خانمها تجاوز نكند.

4-نبض:به طور معمول تعداد نبض بين 50تا100عدد در دقيقه براي اهدا خون مورد قبول است كه پزشك اهداي خون براي مدت 15 ثانيه نبض اهداكننده را شمارش مي كند.در خصوص اهداكنندگاني كه تعداد نبض آنها كمتر از 50 عدد در دقيقه است،فقط در صورتي پذيرفته مي شود كه ورزشكار حرفه اي يا قهرماني باشند.

5-فشار خون:فشار خون بيشينه(سيستوليك)بايد ما بين 90-180ميلي متر جيوه باشد و فشار خون كمينه(دياستوليك)بايد مابين 50-100ميلي متر جيوه باشد.فشار خون بيشينه نبايد بيشتر از 180 ميليمتر و فشار خون كمينه نبايد بيش از 100ميليمتر جيوه باشد.اهداكنندگاني كه فشار خون بيشينه بيش از 180 ميليمتر جيوه و فشار خون كمينه بيش از 100ميليمتر جيوه دارند فقط پس از ارزيابي پزشك مركز اهدا خون پذيرفته مي شوند.

6-اهداكنندگاني كه دارو مصرف ميكند بايد براي اهدا خون مورد ارزيابي قرار گيرند.

7-درجه حرارت:درجه حرارت دهان نبايد بيشتر از 5/37درجه سانتي گراد باشد.

8-هموگلوبين و هماتوكريت:ميزان هموگلوبين قابل قبول،حداقل 5/12 گرم در دسي ليتر و هماتوكريت 38% مي باشد.(علي اصغر فردي فرد،كارشناس ارشد خون شناسي و بانك خون)

قبل از اینکه اجازه اهدای خون به شما داده شود، سطح هموگلوبین شما که میزان آهن در بدنتان را ارزیابی می کند، بررسی می شود. اگر این سطح پایین باشد اجازه اهدای خون در آن روز به شما داده نمی شود. هر زمان که برای اهدای خون پیش قدم شوید، سطح هموگلوبین شما سنجیده می شود و فقط هر هشت هفته یکبار اجازه اهدای خون به هرکس داده می شود تا از خالی شدن بیش از حد آهن از بدنتان جلوگیری شود. این می تواند راه بسیار خوبی برای چک کردن مداوم میزان آهن خون نیز باشد.

در صورتی که داوطلب فاقد یکی از شرایط اهدای خون باشد،برای اهدای خون پذیرفته نمی شود و اصطلاحا معاف می گردد.این معافیت می تواند گاها موقت یا دائم باشد.در معافیت موقت،فرد در مراجعه اولیه خود نمی تواندخون اهدا نماید ولی پس از سپری شدن مدتی که بسته به علت معافیت،متفاوت می باشد،می تواند برای اهدای خون مراجعه نماید.از برخی موارد معافیت موقت می توان ابتلا به برخی بیماری ها مانند سرماخوردگی و آنفلونزا،اعمال دندانپزشکی اخیر،مصرف برخی از داروها مانند آنتی بیوتیکها،آسپرین ها،دریافت واکسن و…نام برد.همچنین حالات خاص مانند بالا یا پائین بودن فشار خون،بارداری،شیر دهی،سقط جنین،داشتن برخی رفتارهای پرخطر را افزود.اما در مورد معافیت دائم،فرد براي حفظ سلامت خود و یا گیرنده خون،اجازه اهدای خون را تا پایان عمر ندارد.برخی از این موارد به قرار زیر است:ابتلا به بیماری های زمینه ای مانند بیماری های قلبی و عروقی،بیماری های ریوی شدید مانند آسم،سکته مغزی،دیابت قندی وابسته به انسولین و…ابتلا به بیماری های عفونی مانند هپاتیت ، ایدز و تزریق مواد مخدر.این افراد برای حفظ سلامت خود و گیرنده خون،نباید هرگز خون اهدا کنند. به طور كلي از انواع اهداكنندگان خون مي توان موارد زير را نام برد:

1.اهداكنندگان پولي

اين دسته از اهداكنندگان كساني هستند كه در ازاي دريافت پول يا كالايي كه قابليت تبديل به پول را دارد،مبادرت به اهداي خون مي نمايند.اين دسته از اهداكنندگان ممكن است سلامت بيمار گيرنده خون و خود را به خطر بياندازند زيرا اين امكان وجود دارد كه به خاطر دريافت پول،به سوالات مربوط به سلامت خود پاسخ صحيح ندهند.بنابراين خون اين افراد نمي تواند به عنوان منبع تامين خون سالم در نظر گرفته شود.البته شايان ذكر است كه اين شيوه اهداي خون در بيشتر نقاط دنيا منسوخ شده ست.